به گزارش کاریبو به نقل از قدس آنلاین، موافقتنامه تجارت آزاد میان جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا از اواخر اردیبهشت‌ماه سال جاری وارد مرحله اجرایی خواهد شد، با ورود رسمی ایران به این بازار مشترک، فرصت‌های گسترده‌ای برای گسترش تجارت خارجی کشور فراهم می‌شود که می‌تواند نقش مؤثری در تحقق اهداف توسعه‌ای کشور در سال ۱۴۰۴ ایفا کند.

از این رو ایجاد توسعه زیرساخت های ارتباطی، گمرکی و تجاری برای رسیدن به اهداف ترسیم شده ضروری است و در این میان پایانه نوردوز به عنوان تنها مرز زمینی که ارتباط کشورمان با اوراسیا از راه ارمنستان را فراهم می کند نقش قابل توجهی دارد اما به گفته کارشناسان این پایانه مرزی نمی تواند نیازهای رو به افزایش تبادلات تجاری با کشورهای اوراسیا باشد.

بر همین اساس شورای ساماندهی مبادی ورودی و خروجی مجاز زمینی کشور تیر ماه سال ۱۴۰۲ کلیات طرح جامع پایانه مرزی نوردوز را تصویب کرد.

بهمن همان سال هم سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در نشست کمیسیون مشترک اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ارمنستان اعلام کرد، طرح جامع پایانه مرزی نوردوز را با رویکرد افزایش ظرفیت تردد روزانه تا یک هزار دستگاه کامیون بازنگری کرده و با تامین اعتبار لازم در سال ۱۴۰۳ آغاز می‌کنیم.

پایانه کنونی نوردوز جوابگوی نیازهای رو به رشد نیست

دبیر میز تجاری ارمنستان، با اشاره به اینکه در عرصه روابط بین‌الملل، شاهد رقابت بر سر ایجاد کریدورهای ارتباطی هستیم و هر کشور تلاش می‌کند مسیر اختصاصی خود را شکل دهد، گفت: در این میان، تسریع در اجرایی شدن طرح جامع پایانه مرزی نوردوز از اهمیت بالایی برای کشورمان برخوردار است.

علیرضا نظیف افزود: اکنون پایانه مرزی نوردوز ظرفیت پذیرش روزانه ۷۰ تا ۸۰ کامیون را دارد، در حالی که تقاضا برای عبور بیش از ۵۰۰ کامیون در روز وجود دارد و این ظرفیت پایین نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای رو به رشد تجاری باشد.

وی با اشاره به شرایط نامتوازن زیرساختی در مرز نوردوز گفت: ایران تنها از یک گیت استفاده می‌کند که باید برای توسعه آن اقدام فوری صورت گیرد.

وی استان آذربایجان شرقی را تنها دروازه زمینی ایران به بازار اوراسیا دانست و تأکید کرد: با وجود بیش از ۳۰ سال رابطه بین این استان و ارمنستان، شناخت کافی از ظرفیت‌های آذربایجان شرقی در این کشور وجود ندارد.

نظیف همچنین با اشاره به علاقه‌مندی طرف ارمنی برای تعمیق روابط فرهنگی گفت: ارمنستان با وجود وسعت کم، می‌تواند پل ارتباطی ایران با اروپا باشد، آنها آمادگی خود را برای برگزاری هفته فرهنگی تبریز در ارمنستان اعلام کرده‌اند.

طرح توسعه پایانه نوردوز نیازمند بازنگری است

معاون اقتصادی و سرمایه گذاری سازمان منطقه آزاد ارس هم اعلام کرد: این سازمان با هدف تسهیل فرایندهای اجرایی و توسعه زیرساخت ها، با واگذاری چهار هکتار به پایانه، فضای عملیاتی پایانه را از هشت هکتار به ۱۲ هکتار توسعه داد و در اقدامی دیگر فاز نخست سایت لجستیک نوردوز را در مساحتی حدود هفت هکتار عملیاتی کرد که فرایندهای تخلیه و بارگیری کالا، انبارداری، پارکینگ توقف کامیون ها و نوبت دهی گذر مرزی در آن انجام می شود که در تسهیل تردد مرزی و روان سازی ترافیک داخل پایانه و توسعه صادرات بسیار موثر بود.

ابراهیم جلیلی گفت: در برنامه آینده این سازمان اجرای فاز دوم سایت مذکور و احداث ساختمان های خدماتی و رفاهی برای رانندگان و ساختمان‌های اداری و عملیاتی برای گمرک جهت تجمیع خدمات گمرکی در سایت لجستیک نوردوز قرار دارد.

وی خاطرنشان کرد: طرح توسعه پایانه مرزی نوردوز توسط سازمان پایانه ها و حمل و نقل از سال های قبل تصویب شده است ولی به دلیل ساخت کریدور جدید کلاله - جلفا با مغایرت هایی در سمت توسعه مواجه شده که نیازمند اصلاحات عمده است.

جلیلی اظهار کرد: از جمله موارد مد نظر در طرح توسعه جدید، توجه به مکان قرارگیری ایکس ری ( آشکارساز بار ) کامیونی در سمت شرق پایانه، ورودی کریدور کلاله جلفا به محدوده نوردوز از سمت شرق، وجود اراضی دولتی بدون معارض در سمت شرق پایانه و نیز توسعه پایانه مرزی مغری به عنوان مرز کشور مقابل به سمت شرق است که بازبینی طرح توسعه پایانه مرزی از سمت غرب به شرق را الزامی می کند.

وی با اشاره به اینکه در صورت نیاز به ساخت پل دوم با ارمنستان در محل پایانه، طرح توسعه حاضر امکان احداث پل دوم در ارتباط با ۲ پایانه مقابل را غیرممکن می کند، گفت: با توجه به وجود چالش های اساسی یاد شده در خصوص طرح توسعه پایانه مرزی نوردوز به سمت غرب، هرگونه اقدام در جهت اجرای طرح موجود، اتلاف سرمایه و ایجاد اختلال در بهره برداری آینده است، از این رو بازنگری طرح توسعه حاضر و انتقال توسعه به سمت شرق مورد تاکید کارشناسان است.

معاون توسعه اقتصادی و سرمایه‌گذاری منطقه آزاد ارس خاطرنشان کرد: کشور ارمنستان در دوره جدید شکوفایی اقتصادی خود قرار دارد و منطقه آزاد ارس بر اساس برنامه راهبردی توسعه منطقه ای خود تلاش دارد مزیت های اقتصادی خود را در چارچوب دیپلماسی اقتصادی منطقه ای ایران فعال تر کند.

به هر ترتیب پایانه نوردوز در منطقه آزاد ارس تنها مرز زمینی مشترک ایران با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیاست و در طرح توسعه این پایانه محدوده تخلیه، انبار و بارگیری کالا افزایش یافته و با راه اندازی پارکینگ پشتیبان در شهر سیه رود ترافیک کامیون باری در منطقه مرزی کاهش می یابد.

ضمن اینکه الکترونیکی کردن فرایندهای اداری در کنار راه اندازی ایکس ری کامیونی در پایانه مرزی نوردوز ضمن تسهیل مراودات ترانزیتی موجب افزایش تجارت با ارمنستان و البته سایر کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا می شود.

با توجه به روند رو به رشد صادرات از گمرک نوردوز و اقدامات توسعه ای در این پایانه، انتظار می رود حجم مبادلات تجاری ایران با کشورهای اتحادیه اوراسیا به ۱۰ میلیارد دلار برسد ضمن اینکه حذف تعرفه گمرکی ۸۷ درصد کالاهای مبادله ای قدرت رقابت پذیری کالاهای ایرانی در بازارهای اوراسیا را افزایش داده و زمینه ساز توسعه تجارت فرامرزی می شود .

توسعه زیرساخت های نوردوز در کنار احیای مسیر ریلی جلفا - نخجوان - ایروان - تفلیس موجب تقویت کریدور شمال - جنوب می شود و تسهیل و افزایش تجارت با اورسیا را در پی دارد.

اتحادیه اقتصادی اوراسیا، یک اتحادیه اقتصادی میان‌دولتی شامل بلاروس، قزاقستان، روسیه، قرقیزستان و ارمنستان است، اعضای ناظر این اتحادیه جمهوری اسلامی ایران، ازبکستان، مولداوی و کوبا هستند و به تازگی جمهوری اسلامی ایران هم عضو ناظر این اتحادیه شده است.

سنگ بنای این اتحادیه حدود ۱۰ سال قبل یعنی در ۲۰۱۴ نهاده شد.

توافقنامه تجارت ایران با پنج کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا از ۲۵ اردیبهشت‌ماه اجرایی می‌شود.

بر اساس آمار منتشر شده در ۱۰ ماهه سال گذشته، صادرات استان آذربایجان شرقی به پنج عضو اوراسیا از ۲۷۱ میلیون دلار فراتر رفت که بیشترین صادرات استان به کشور ارمنستان به ارزش ۲۲۵ میلیون دلار انجام شده است.