یاداشت از زهرا بختیاری- مدیرکل روابط عمومی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما):

به گزارش کاریبو به نقل از ایرنا، صنعت هوانوردی کشورمان با وجود پیشینه ۱۰۰ ساله، با چالش‌های زیادی مواجه است. هرچند تحریم‌های طولانی‌مدت در سال‌های گذشته باعث ایجاد چشم‌انداز منفی نسبت به این صنعت شده است، اما انتظار می‌رود، در برنامه‌هایی همچون برنامه هفتم پیشرفت، به صنعت هوانوردی و مسائل مرتبط با آن توجه جدی داشته باشیم.

پیشینه صنعت هوانوردی در ایران به سال ۱۳۰۴ هجری شمسی بازمی‌گردد، زمانی که حق انحصاری تأسیس شبکه پروازی به شرکت هواپیمایی یونکرس آلمان واگذار شد. صنعت هواپیمایی به عنوان یکی از مهم‌ترین حوزه‌های فناوری با سطح پیچیدگی بالا، با چالش‌های زیادی مواجه است. تحریم‌ها و محدودیت‌های مستقیم و غیرمستقیم، یکی از دشواری‌های عمده در راستای توسعه این صنعت به شمار می‌رود و برخی کارشناسان بر این باورند که تحریم‌های طولانی‌مدت باعث ایجاد چشم‌انداز منفی نسبت به صنعت هوانوردی شده است.

بر اساس گزارش انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (یاتا) در سال ۱۹۳۷، ایران در زمینه خدمات بین‌المللی و داخلی در حوزه جابه‌جایی و حمل مسافر و بار هوایی، تقریباً در سطحی همپای ترکیه و بالاتر از عربستان قرار داشت. رویکردهای حاکم بر حمل و نقل هوایی و کمبود آینده‌نگری برای این صنعت نشان‌دهنده عدم وجود استراتژی و اهداف مشخص است.

توسعه نامتوازن بخش حمل و نقل و سهم پایین حمل و نقل هوایی از بودجه‌های سالانه، در مقایسه با سایر اشکال حمل و نقل مدرن، مشهود است. به عنوان مثال، سهم توسعه حمل و نقل هوایی از کل اعتبارات عمرانی کمتر از نیم درصد بوده و توجه بیشتری به توسعه حمل و نقل جاده‌ای معطوف شده است.

علاوه بر این، در بخش حمل و نقل هوایی نیز، تمرکز بر ساخت فرودگاه‌ها بر توسعه ناوگان و تجهیزات غالب شده است. خرید و فروش هواپیما و قطعات آن یک امر انحصاری است که تحت تأثیر شرایط جهانی و بین‌المللی این صنعت قرار دارد. صنعت هواپیمایی به دلیل حاکمیت قوانین و مقررات بین‌المللی و نیز سازمان‌های جهانی مانند ایکائو و یاتا، یک صنعت بین‌المللی محسوب می‌شود. این صنعت همچنین یکی از پیشرفته‌ترین صنایع دنیا بوده و در زمره صنایع های‌تک قرار دارد که در لبه فناوری قرار دارد.

متأسفانه در متن برنامه هفتم توسعه، به صنعت هوانوردی و مسائل مرتبط با آن توجه جدی نشده است. به نظر می‌رسد که در این برنامه، کلی‌گویی در خصوص الزامات صنعت هوانوردی صورت گرفته و پیشنهادات اجرایی مبتنی بر داده‌های ملموس دیده نمی‌شود.